ΙΧΝΗ ΡΩΜΑΙΩΝ

Ξεκινήσαμε το οδοιπορικό μας από το ποντιακό χωριό Γιαγκντάν της Αρμενίας διότι από εκεί κατάγεται η Άννα και εκεί έζησε τα πρώτα τρία χρόνια της ζωής της. Όταν διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση η οικογένειά της πήρε, όπως και χιλιάδες άλλες, τον δρόμο της μετανάστευσης προς την Ελλάδα.

Στο μυαλό της είχε δημιουργήσει ένα φαντασιακό τόπο βάση των αφηγήσεων της οικογένειάς της. Πηγαίνοντας στα ποντιακά χωριά της Αρμενίας θέλαμε να δούμε και να αποτυπώσουμε φωτογραφικά το τοπίο και τους ανθρώπους, να επισκεφτούμε τους εναπομείναντες Έλληνες και να μελετήσουμε την έννοια της πατρίδας και της Ρωμιοσύνης. 

Το τοπίο της βόρειας Αρμενίας (στην περιοχή που διαβιούσαν Έλληνες) είναι άγονο, μουντό και βαρύ. Το φως του Καυκάσου είναι απαλό δημιουργεί μια βαθύτατη γαλήνη και ηρεμία χωρίς εξάρσεις. Τα βουνά εναλλάσσονται ξερά και άγονα, είναι γεμάτα χαλκό και γι΄αυτό δεν φύεται τίποτα επάνω τους, αυτό το άγονο τοπίο δημιουργεί μια πλαστικότητα. Τα χωριά είναι λασπωμένα και κυριαρχεί η εγκατάλειψη και η φτώχια. 

Στην μετασοβιετική εποχή οι άνθρωποι ζουν εξαιρετικά δύσκολα αφού εξαρτώνται άμεσα από την γη και τα ζώα τους που αυτά τους δίνουν τα προς το ζην. Έξω από τα σπίτια μπορεί κανείς να δει βουνά από κοπριά και τα χωριά μυρίζουν λάσπη και καβαλίνα. 

Το εσωτερικά των σπιτιών είναι γεμάτο παλιές φθαρμένες και βρόμικες ταπετσαρίες. Τα έπιπλα και ο χώρος που ζουν είναι από τη δεκαετία του 90. Ο χρόνος μοιάζει να σταμάτησε το 1992 όταν οι πόντοι μετανάστευσαν στην Ελλάδα. 

 Οι άνθρωποι είναι ήσυχοι και ήρεμοι. Όσοι μείνανε πίσω βιώσαν όλο τον μαρασμό και την καταστροφή των σπιτιών και των χωριών τους. Οι άνθρωποι αυτοί κουβαλάνε όλο τον πολιτισμό του ποντικού Ελληνισμού. Είναι οι τελευταίοι θεματοφύλακες μιας κουλτούρας και ενός τρόπου ζωής που χάνεται. Στέκονται αυτόνομοι και περήφανοι σε έναν τόπο που αισθάνονται πατρίδα τους. Η πατρίδα γι αυτούς δεν είναι η Ελλάδα αλλά ο Ελληνισμός. 

Το ταξίδι αυτό ενδυνάμωσε την επιθυμία μας να καταγράψουμε και να φέρουμε στο φως τις ζωές αυτών των ανθρώπων που παρά τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης στις οποίες ζουν, διδάσκουν σε εμάς τους απογονούς τους την υπερηφάνεια, την αξιοπρέπεια και τον σεβασμό στον εαυτό μας και στον πολιτισμό που φέρουμε.