ΤΙΝΟΣ ΕΙΣΑΙ;

Το «Τίνος Είσαι;» αναφέρεται στον αυτοπροσδιορισμό της 3ης και 4ης γενιάς των ανθρώπων που δημιούργησαν και διαμόρφωσαν την πόλη της Αλεξανδρούπολης.

ΤΙΝΟΣ ΕΙΣΑΙ;

 

Το «Τίνος Είσαι;» αναφέρεται στον αυτοπροσδιορισμό της 3ης και 4ης γενιάς των ανθρώπων που δημιούργησαν και διαμόρφωσαν την πόλη της Αλεξανδρούπολης. Το πρόγραμμα ερευνά το πως μέσα από τις καθημερινές ιστορίες, τα ακούσματα και τις μνήμες των προγόνων τους οι νέοι της πόλης γνωρίζουν την ιστορία της πληθυσμιακής ή της εθνοτικής ομάδας στην οποία ανήκουν και στο πως διαμορφώνουν την ατομική και συλλογική τους ταυτότητα.

Σκοπός του προγράμματος είναι οι νέοι της Αλεξανδρούπολης, οι απόγονοι των πρώτων κατοίκων και των προσφύγων που δημιουργήσαν την πόλη, μέσω της προσωπικής τους εμπλοκής, να γνωρίσουν τόσο τα κοινά όσο και τα διαφορετικά χαρακτηριστικά της ποικιλομορφίας των πολιτισμών που ενυπάρχουν στην πόλη την οποία ζουν. Στόχος μας είναι μέσω της αναβίωσης του πολιτισμικού παρελθόντος τους, να εμπλακούν προσωπικά με την έννοια της προσφυγιάς και να κατανοήσουν τις κοινές ιστορίες που ενώνουν όσους αναγκάζονται να αφήσουν τις πατρογονικές τους εστίες λόγο της βίας, των συρράξεων και της οικονομικής εξαθλίωσης.

Με τη χρήση της φωτογραφίας, των βίντεο – μαρτυριών, της μουσικής, και των εκπαιδευτικών προγραμμάτων επιθυμούμε οι νέοι της πόλης να αναστοχαστούν επάνω στην έννοια της ταυτότητας, του προσφυγικού τραύματος και στη σημασία της διατήρησης της μνήμης και της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Με το παραχθέν υλικό, δημιουργήθηκε μια εικαστική έκθεση η οποία  πραγματοποιήθηκε στο χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Αλεξανδρούπολης από τις 13 Αυγούστου έως και τις 30 Σεπτεμβρίου 2021. 

ΤΙΝΟΣ ΕΙΣΑΙ;

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ

ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ;

Η πόλη ξεκίνησε να δημιουργείται το 1870 όταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία αποφάσισε να ενώσει με σιδηροδρομική γραμμή την Αδριανούπολη με τη θάλασσα. Ως τότε το μεγάλο λιμάνι της περιοχής ήταν στην γειτονική μας Αίνο, αλλά λόγω των επιχωματώσεων του ποταμού Έβρου το λιμάνι σταδιακά έκλεινε.

Έτσι λοιπόν, χτίστηκε αρχικά το λιμάνι και στη συνέχεια τα πλοία μετέφεραν το τροχαίο υλικό που χρειαζόταν για να κατασκευαστεί και ο σιδηρόδρομoς. Από τότε και ως το 1920 η Αλεξανδρούπολη ήταν μια πολυεθνική πόλη με τους πρώτους κατοίκους της να είναι Έλληνες, Τούρκοι, Αρμένιοι, Βούλγαροι, Εβραίοι και Φραγκολεβαντίνοι οι οποίοι ήρθαν στην πόλη για να εργαστούν.

Το 1920 όταν η Θράκη ενσωματώθηκε στον εθνικό κορμό της Ελλάδας οι περισσότεροι Τούρκοι και Βούλγαροι εγκατέλειψαν την πόλη. Το 1922 ξεκίνησαν να φτάνουν στην Αλεξανδρούπολη πρόσφυγες από την Βόρεια και Ανατολική Θράκη, τη Μικρά Ασία και τον Πόντο, ο λόγος ήταν η ανταλλαγή των πληθυσμών που προέβλεπε η Συνθήκη της Λωζάνης. Από τους χιλιάδες ανθρώπους που έφτασαν

τότε, εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην πόλη πάνω από 6.000 πρόσφυγες διπλασιάζοντας έτσι τον τότε αριθμό των κατοίκων της.

Οι μεγαλύτεροι πληθυσμοί προσφύγων που έφτασαν στην Αλεξανδρούπολη ήταν από την Αίνο, την Ανατολική Ρωμυλία, το Κάραγατς και την Αδριανούπολη, την Καππαδοκία, την Απολλωνιάδα, τη Χιλή, τον Πόντο, μαζί τους ήρθαν και οι Σαρακατσάνοι οι οποίοι ήταν νομάδες στην ευρύτερη περιοχή της Θράκης.

Τη δεκαετία του 1960 ξεκίνησε το φαινόμενο της αστυφιλίας, δηλαδή οι κάτοικοι των γύρω αγροτικών περιοχών, αλλά και από όλο τον νομό Έβρου ξεκίνησαν να κατοικούν μόνιμα στην Αλεξανδρούπολη αυξάνοντας ως το 1990 τον αριθμό των κατοίκων της, στους 37.000 περίπου. Από το 1992 και μετά, υπάρχει ένα δεύτερο κύμα προσφύγων – μεταναστών από τις Δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης που εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην Αλεξανδρούπολη. Από τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής του 2011 γνωρίζουμε ότι πληθυσμός της πόλης φτάνει τους 73.000 κατοίκους.

ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ

Η ΕΡΕΥΝΑ

Το «Τίνος Είσαι;» μελέτησε τις 12 κύριες εθνοπολιτισμικές ομάδες οι οποίες δημιούργησαν την Αλεξανδρούπολη και διαμόρφωσαν το πολιτισμό της, από το 1870 έως το 1945 περίπου.

Ένα μέλος της κάθε ομάδας μας αφηγήθηκε τις μνήμες που έχει από τους προγόνους του αλλά και ποιες ιστορίες και γεγονότα ήταν σημαντικά γι’ αυτό. Ο κοινός παρονομαστής των μαρτυριών ήταν ότι οι μνήμες πολλές φορές είναι επιλεκτικές και οι άνθρωποι θέλουν να θυμούνται την «ηρωική» πλευρά των προγόνων τους καθώς επίσης και η περηφάνια που νιώθουν για την καταγωγή τους. Αυτό είναι φυσικό να συμβαίνει γιατί έχουμε άγνοια του διαφορετικού πολιτισμού που μπορεί να φέρει κάποιος συνάνθρωπός μας. Το πρότζεκτ είχε αυτόν ακριβώς το σκοπό. Να δείξουμε ότι ο κάθε πολιτισμός του κάθε ανθρώπου είναι σημαντικός και είναι επιβεβλημένο να τον αποδεχτούμε, να τον σεβαστούμε και να τον διατηρήσουμε.

Φωτογραφήσαμε επίσης μέλη των εθνοπολιτισμικών κοινοτήτων με παραδοσιακά ρούχα, τα περισσότερα από τα οποία αποτελούν οικογενειακά κειμήλια. Επίσης φωτογραφίσαμε τοπία του αστικού και αγροτικού ιστού της Αλεξανδρούπολης και τέλος συλλέξαμε αρχειακό υλικό (οικογενειακές φωτογραφίες και έγγραφα). Για το πρόγραμμα κινήσαμε ένα μεγάλο δίκτυο ανθρώπων, σε αυτό πήρανε μέρος εθελοντικά 70 άτομα και 11 σωμάτια και πολιτιστικοί σύλλογοι.

Η Αλεξανδρούπολη δημιουργήθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία ως πολυπολιτισμική πόλη και διατήρησε αυτόν  τον χαρακτήρα μέχρι και το 1945. Όλοι αυτοί οι πληθυσμοί ζούσανε σε αρμονία ο ένας με τον άλλον και συμβάλλανε όλοι τους στη δημιουργία της Αλεξανδρούπολης. Το παράδειγμα της Αλεξανδρούπολης λοιπόν, θα πρέπει να μας κάνει να σκεφτούμε ότι πάντα υπάρχει χώρος για έναν άνθρωπο ο οποίος φέρει ένα διαφορετικό πολιτισμό από εμάς.

 

 

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΣΥΜΕΩΝ ΧΑΤΖΗΛΙΔΗΣ

Φωτογραφία, Έρευνα, Οργάνωση Παραγωγής

ΑΝΝΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΙΔΟΥ

Φωτογραφία, Επικοινωνία Έργου

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΑΦΥΛΛΙΔΗΣ

Βίντεο, Μοντάζ

ΒΑΣΙΛΗΣ ΔΑΛΚΑΒΟΥΚΗΣ

Ακαδημαϊκή Επίβλεψη

ΑΓΝΗ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ

Υλοποίηση Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων

Follow Us

Copyright © 2022 Art Traces - All Rights Reserved