Η απόφαση που πήραμε για να περπατήσουμε το Camino ήταν πολύ εύκολη, ίσως γιατί δε ξέραμε τις δυσκολίες που θα μας περίμεναν, ίσως γιατί τα προηγούμενα χρόνια περπατήσαμε μια δυσκολότερη πορεία όταν αντιμετωπίσαμε ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας. Ό,τι και να ήταν αυτό που μας ώθησε να κάνουμε το πρώτο βήμα δεν είμαστε σίγουροι ότι το ξέρουμε και δεν είμαστε σίγουροι ότι θα το μάθουμε. Ο Pedro ο υπεύθυνος του albergue που ανήκει στο τάγμα των ιπποτών της Μάλτας στο Cizur Menor, μας είπε ότι το Camino είναι ένα κάλεσμα από τον Θεό και κανείς ποτέ δεν ξέρει γιατί ακριβώς το κάνει. Αλλά έτσι είναι και όλα τα πράγματα που έχουν αξία στη ζωή μας. Πότε δεν ξέρουμε ακριβώς γιατί αγαπάμε κάποιον συγκεκριμένο άνθρωπο και όχι κάποιον άλλον. Πιστεύουμε ότι τα σημαντικά πράγματα που συμβαίνουν στη ζωή μας είναι πέρα από την λογική μας και την αναλυτική μας σκέψη. Και αυτό είναι το μαγικό στη ζωή!

Ο δρόμος του Αγίου Ιακώβου, αυτό το πνευματικό μονοπάτι έχει δυσκολίες τόσο σωματικές όσο ψυχικές και πνευματικές αλλά έχει και πολλές ευλογίες. Μερικές από τις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε ήταν ο ατελείωτος σωματικός πόνος, που κάποια στιγμή απλά τον ξεχνούσαμε. Το ότι έπρεπε να κοιμηθούμε μαζί με πολλούς ανθρώπους στο ίδιο δωμάτιο, μερικές φορές και πάνω από εκατό άτομα, αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μηκοιμηθήκαμε από τα ροχαλητά αρκετά βράδια. Επίσης ότι παρόλη την κούραση που είχαμε στο τέλος της ημέρας καθώς μπορεί να είχαμε περπατήσει πάνω από 25 χλμ., έπρεπε να βρούμε τι θα φάμε και αν δεν βρίσκαμε έπρεπε να το μαγειρέψουμε, να πλύνουμε τα βρώμικα ρούχα μας και να σχεδιάσουμε την πορεία της επόμενης ημέρας. Η αλήθεια είναι ότι ήρθαμε πολλές φορές αντιμέτωποι με τον εαυτό μας σε πολλά επίπεδα.

Παρ’ όλα αυτά οι ευλογίες ήταν περισσότερες από τις δυσκολίες. Το πολύωρο περπάτημα μας χάρισε άπειρεςώρες με τον εαυτό μας και αυτό μας έδωσε την ευκαιρία να πλησιάσουμε περισσότερο το Είναι μας. Γνωρίσαμε πολλούς ανθρώπους που ο καθένας είχε την δική του όμορφη και πολλές φορές ενδιαφέρουσα ιστορία. Κοιμηθήκαμε σε albergue τα οποία είχαν παρελθόν εκατοντάδων χρόνων. Μερικά ήταν εκκλησίες που διαμορφωθήκαν σε ξενώνες για τους προσκυνητές, άλλα ήταν και εξακολουθούν να είναι υπό την επίβλεψη των Ναϊτών Ιπποτών, κάποια ήταν καθαρά και ζεστά, κάποια ήταν βρώμικα και κρύα αλλά όλα είχαν την δική τους γοητεία. Γνωρίσαμε και κατά κάποιο τρόπο βιώσαμε το τοπίο της Βόρειας Ισπανίας. Περιηγηθήκαμε στην Navarra και την υπέροχη χώρα των Βάσκων, περπατήσαμε ανάμεσα από τους αμέτρητους αμπελώνες της La Rioja, περάσαμε από την Castilla y León και είδαμε τα χωμάτινα χωριά της και το ατελείωτο τοπίο στα χρώματα της ώχρας. Στο τέλος η μαγική Galicia των Κελτών, των μύθων και των θρύλων μας χάρισε ένα από τα ομορφότερα τοπία που έχουμε δει.

Το δικό μας προσκύνημα δεν τελείωσε στο Santiago όπου είναι το τέλος του Camino. Φτάσαμε ως το Finisterre στο “τέλος της γης”. Η διαδρομή από το Santiago ως το Finisterre ήταν και η πιο όμορφη καθώς οι προσκυνητές ήταν λίγοι, η διαδρομή ήσυχη και το Γαλικάνικο τοπίο πραγματικά μαγευτικό. Τα συναισθήματά μας όταν φτάσαμε στο σημείο μηδέν είναι δύσκολο να περιγραφούν. Συγκίνηση νιώσαμε περισσότερο όταν φτάσαμε στο Santiago De Compostela και ακουμπήσαμε συμβολικά τους τοίχους του καθεδρικού του Αγίου Ιακώβου, πράγμα που σημαίνει ότι το προσκύνημα τελείωσε. Όταν φτάσαμε στο “τέλος του κόσμου” νιώσαμε αισθήματα ανάμικτα. Νιώσαμε μια μεγάλη χαρά και ανακούφιση αφού είχαμε φτάσει στο “τέλος του κόσμου” αλλά παράλληλα νιώσαμε και λίγο λυπημένοι αφού είχε τελειώσει το ταξίδι μας. Όμως ακόμα και τώρα δεν μπορούμε ακριβώς να περιγράψουμε με λέξεις τα αισθήματα μας για το Camino, διότι μας πρόσφερε τόσα πολλά βιώματα τα οποία είναι δύσκολο να εκφραστούν με λόγια.

Είναι σημαντικό να πούμε ότι όταν πήγαμε να πάρουμε το πιστοποιητικό που βεβαίωνε ότι ολοκληρώσαμε την διαδρομή είδαμε γραμμένη την φράση: “Εάν μπορούσες να δεις ολόκληρο το ταξίδι ίσως ποτέ δεν θα το ξεκινούσες, ίσως ποτέ να μην τολμούσες να κάνεις το πρώτο βήμα το οποίο σε οδηγεί από τον τόπο που γνωρίζεις σε έναν τόπο που δεν γνωρίζεις”. Και θυμηθήκαμε τους διάφορους προσκυνητές που συναντούσαμε στον δρόμο και περπατούσαν το Camino για δεύτερη, τρίτη ή και παραπάνω φορά. Εμείς με τον σωματικό πόνο που μας κατείχε τους ρωτούσαμε γιατί να ξανακάνουν αυτό το ταξίδι. Εάν ξέραμε πόσο επίπονο ήταν ίσως ποτέ να μην το είχαμε ξεκινήσει. Η απάντηση ήταν κοινή από όλους, μας έλεγαν ότι όταν θα επιστρέψουμε στο σπίτι μας τότε θα καταλάβουμε τι είναι το Camino και τότε θα το ακούσουμε να μας ξανακαλεί. Τώρα μπορούμε να πούμε ότι θέλουμε να ξανακάναμε αυτό το προσκύνημα όχι μία αλλά πολλές φορές.

Τελειώνοντας θα θέλαμε να μοιραστούμε ένα στίχο της προσευχής του προσκυνητή που αναφέρει ότι: “Ευτυχισμένος είσαι προσκυνητή όταν ανακαλύψεις ότι το αυθεντικό Camino ξεκινάει όταν έχει ολοκληρωθεί”. Και αυτό είναι αλήθεια, είναι μια μεγάλη συνειδητοποίηση όχι νοητική αλλά βιωματική, ότι την ζωή μας μπορούμε να την δούμε ως ένα μεγάλο προσκύνημα το οποίο όταν το κάνουμε συνειδητά τότε μπορεί να μας χαρίσει μεγάλες ευλογίες.